Stijn BraesVandaag de dag kent de F1 slechts één bandenleverancier, namelijk Pirelli. In het verleden was dit echter geheel anders, en was er niet alleen hevige concurrentie op het vlak van motor, onderstel en aerodynamica maar ook op het vlak van banden. Een van de topmerken tijdens de jaren ’50 op het vlak van racerubber was het Belgische Englebert.
Bandenfabrikant Englebert werd, als eerste autobandenfabrikant in de BeNeLux, opgericht in Luik in 1898 door Oscar Englebert. Hij was dan reeds al flink wat jaren vertrouwd met de productie van rubberderivaten, van regenjassen tot fietsbanden. In 1926 behoorde Englebert tot de top vijf van bandenproducenten in Europa met 3.500, voornamelijk vrouwelijke (!), werknemers in dienst. In de jaren ‘30 had de Belgische firma ook reeds fabrieken in Duitsland en Frankrijk, om de productieaantallen op te drijven en invoertaksen te omzeilen, en produceerde het zelfs banden voor Continental.
Het is tijdens die periode dat de interesse voor autosport als technologisch uitstalraam werd gewekt, met onder andere deelname aan de 24 Uur van Le Mans. Daar zou Englebert het eerste merk zijn geweest dat een setje leverde waarmee 24 uur lang kon worden overbrugd, met daarenboven winst tot gevolg. Wat oftewel een enorm compliment is voor Englebert of een enorme blamage voor racewagens uit de jaren ’30.
(Klap)band met Ferrari
Na WOII zette Englebert zijn groei verder, met nieuwe fabrieken in het VK, Luxemburg en Turkije. Bovendien sprong het meteen op de kar van de F1. Het bandenmerk debuteerde tijdens de GP van Monaco ’50 op de Simca-Gordini’s. Later bekwam het merk zelfs een exclusiviteitscontract met Ferrari, wat resulteerde in acht overwinningen in de F1.
Een kink in de kabel kwam er echter toen Ferrari in ‘55 de D50 van Lancia overnam. Lancia zette noodgedwongen zijn raceteam in de etalage, waarna Ferrari deze opportuniteit greep om de beste F1-bolide van het moment in huis te halen om Mercedes-Benz (met de W196) en Maserati (met de 250F) te bekampen. De D50 was inderdaad een formidabele racewagen, die echter ontwikkeld was in samenwerking met Pirelli.
Enzo Ferrari wenste voor deze wagen dan ook gebruik te maken van dat Italiaans rubber, tot ontsteltenis van Englebert. Deze patstelling resulteerde in een terugtrekking van de snelle D50’s tijdens de GP van Italië, waar Ferrari zich genoodzaakt zag terug te grijpen naar zijn ondermaats presterende 555 Super Squalo. Een einde aan de Belgisch-Italiaanse samenwerking in de F1 was dan ook onvermijdelijk. De combinatie Ferrari en Englebert zorgde in ’57 tevens voor opschudding bij de Mille Miglia toen de Ferrari 335 S van Alfonso de Portago op hoge snelheid (circa 240 km/u) van de baan raakte tussen Cerlongo en Guidizzolo.
Het resultaat was een zware crash, te wijten aan een klapband, waarbij piloot, co-piloot en negen omstaanders om het leven kwamen. Onder de slachtoffers bevonden zich vijf kinderen, wat de gemoederen in Italië danig verhitte en voor het einde van de Mille Miglia als stratenrace zorgde. Vervolgens werd er ook een proces aangespannen tegen zowel Ferrari als Englebert. Beiden zouden pas in ’61 van de beschuldigingen worden vrijgepleit.
Uniroyal
Anno 1958 kwam aan de onafhankelijkheid van Englebert een einde toen een samenwerking met US Rubber op poten werd gezet. Dit was de start van Uniroyal-Englebert; de derde grootste bandenproducent ter wereld met een productie van 170.000 banden per dag en liefst 70.000 werknemers. Vanaf ’67 werd de naam verkort tot Uniroyal en zo verdween Engelbert uit het straatbeeld. Kort erna kwam Uniroyal met zijn eerste regenband, waarna de paraplu als symbool voor het merk werd gehanteerd.
Toen in ’79 Continental eigendom verwierf van Uniroyal was de cirkel rond. Englebert, dat ooit nog banden voor Continental had gemaakt, was nu opgeslorpt binnen deze reusachtige groep. Niettemin kan je de naam Englebert zo nu en dan nog wel eens tegenkomen in de buurt van klassieke racewagens. De drang naar authenticiteit heeft er immers voor gezorgd dat zo nu en dan historisch correcte reproducties worden gemaakt. En dat is maar goed ook.