Stijn Braes
Je hebt het waarschijnlijk al op Instagram gezien: onze man @KenDivjak mocht recent een ex-Rijkswacht Golf II GTI van nabij bestuderen. Stof genoeg voor tal van boeiende verhalen over GTI’s aan beide kanten van de wet.
In de jaren ’80 besloot de Belgische Gendarmerie of ‘Rijkswacht’ om Golf II GTI’s te gaan gebruiken, deels omdat ze de Bende van Nijvel niet konden pakken met hun Golf I GTI getaway-cars. Volgens sommigen was dit zelfs de doelstelling van de Bende: paniek en angst zaaien en de zwakheden inzake materieel (zoals wapens en voertuigen) van de Belgische ordediensten blootleggen opdat er budget zou vrijkomen voor broodnodige investeringen in een meer autoritair apparaat (en misschien zelfs een extreemrechtse militaire staatsgreep).
Hot hatch & hot topic
Hoewel vlak voor de zomer van 2024 werd aangekondigd dat het onderzoek naar de Bende van Nijvel zou worden afgesloten, is het topic plots weer razend actueel. Reden daarvoor is een piste (van de zovelen?) die kennelijk (moedwillig?) nooit grondig is onderzocht, namelijk die van enkele jongens die nummerplaten van voorbijrijdende wagens genoteerd hadden. Ja, ook in de tijden -lang voor ANPR-camera’s- werden voertuigbewegingen al wel eens vastgelegd.
Twee jongens van zeven en negen uit Opwijk hadden destijds de hobby om de nummerplaten van voorbijrijdende wagens te noteren. Zo ook die van enkele “ongure types” in een vlot voorbij zoevende lichtkleurige Mercedes en -jawel- donkerkleurige Golf. Twee uur alvorens dergelijke wagens zouden opduiken bij de laatste en bloedigste overval toegeschreven aan de Bende (die van 9 november 1985 in Aalst).
Niet enkel de twee jongens van toen zullen worden ondervraagd, ook het spoor naar de origine van de wagens -de ontvreemde Golf was een bedrijfsauto van een Brusselse handelszaak- zal worden nagegaan. De betrokken advocaat, Kristiaan Vandenbussche, gaf zelfs aan nog meer pistes te kunnen aanreiken. Ook bijna veertig jaar na de laatste feiten blijft de Bende de gemoederen verhitten en zijn er nog steeds meer vraagtekens dan antwoorden.
Aan beide kanten van de wet
Allereerst en voor alle duidelijk: het waren niet alleen GTI’tjes die door de Bende werden gestolen en gebruikt. Ook een Peugeot 504 en bijvoorbeeld Saab 900 Turbo werden ontvreemd en ingezet. De reeks 1985 -van inmiddels weer twee jaar geleden- bracht de gehanteerde vierwielers trouwens redelijk waarheidsgetrouw in beeld. Meestal ging het wel om praktische maar niettemin sportieve wagens in veelal een donker kleurtje. Eén Golf was zelfs op luttele dagen van rood naar donkerblauw getransformeerd. Voorts werd opvallend vaak de stereo inclusief luidsprekers en de hoedenplank eruit gehaald, ongetwijfeld met als doel om de kofferbak als schietpositie te gebruiken.
De 900 Turbo werd bijvoorbeeld kort na het bloedbad aan de Colruyt van Nijvel teruggevonden met een aangepaste motor (alsook een kapotte turbo). Dat de Bende wellicht een ‘bevriende’ garagist had, valt dus niet uit te sluiten. Om de nummerplaten te laten matchen met het type wagen zouden er zelfs garages bespioneerd zijn. Maar het meest opvallend was misschien nog de diefstal van een gloednieuwe GTI bij D’Ieteren, onder de neus van Securitas. Die daad van het reinste je m’en foutisme en gevoel van ongenaakbaarheid vermeldden we al vier jaar terug al bij de test van de Golf VIII GTI, Voor meer straffe verhalen en theorieën omtrent de Bende kan u trouwens terecht op de webstek bendevannijvel.com.
If you can’t beat ’em, join ’em
In de jaren ’80 besloot de Rijkswacht vervolgens om zijn wagenpark te versterken met … de Golf GTI, omdat de combi’s en R4’tjes duidelijk niet opgewassen waren tegen de slechteriken. De ‘schuld’ van de Bende van Nijvel zeg maar, onder het motto If you can’t beat them, join them en met een fatsoenlijke opleiding in wagenbeheersing op de koop toe. Volgens sommigen -en we proberen hun gruwelijke acties hier zeker niet goed te keuren- was hun vluchtrijder een rallypiloot, die het Brabantse gebied waar ze opereerden goed kende. De Colruyt van Nijvel, die in 1983 het doelwit was, lag zelfs aan het toenmalig circuit van Nijvel. Zo kwam rallyrijder en stuntman Alain Vincx snel bij de onderzoekers in beeld. Maar Vincx overleed tijdens een wereldrecordpoging op Zandvoort in 1987 en zal dus niet meer uit de biecht kunnen klappen. Zijn DNA kan echter wel nog gebruikt worden.
Een paar van die Rijkswacht-GTI’s werden verkocht toen ze finaal met pensioen gingen. Het exemplaar op de foto’s is niet alleen van een gepensioneerde Gendarme die vroeger in zo’n 8V patrouilleerde, het was destijds zijn eigen dienstvoertuig. De wagen heeft nog steeds zijn volledige kit – inclusief loodplaten in de deuren, een (nu uitgeschakelde) communicatiesysteem en een computer om registraties op te zoeken. Blijkbaar is het vandaag de eigenaar zelf die al eens aan de kant moet, zeker in het buitenland waar ze niet kunnen geloven dat zo’n uitgeruste patrouillewagen nog steeds legaal is in België. Tenminste zolang de zwaailichten en sirenes uit blijven…
Skoda Octavia Combi RS
Vandaag de dag mag de 8V GTI met zijn 112 paarden, 155 koppelmomenten en een 0 tot 100-tijd van 9,7s niet meer zo wereldschokkend zijn, in de jaren ’80 was het best een indrukwekkende verschijning in een zee van atmosferische diesels die doorgaans 20s nodig hadden om hijgend richting de 100 te kruipen. Hoeveel snelheid de grote lichtbak van de opgegeven top van 191 km/u afknabbelde, heeft de Rijkswacht nooit becijferd. Anno 2025 -na de 911’jes en GTI’s van de politie- is het wagenpark van onze ordehandhavers eerder sober, alhoewel de Brusselse politie in 2012 toch opnieuw 12 GTI’s i dienst nam. Zwarte, laaghangende en vooral stoere interventievoertuigen die de grijze hoofdstad contradictorisch genoeg wat opfleurden voor de autoliefhebbers. Die rol wordt tegenwoordig op verschillende plekken ingevuld door de Skoda Octavia Combi RS oftewel de praktische versie van de Golf GTI.
De Rijkswacht-GTI op de foto’s verscheen trouwens een paar jaar geleden in de videoreeks Behind The Wheel van Volkswagen België.
En voor wie nog een streepje muziek zoekt bij dit artikel, willen we het hilarische ‘Bij de Rijkswacht’ van The Strangers nog eens graag onder de aandacht brengen. De ‘loden jaren’ waren dan wel geen lachtertje, wij Belgen bleven wel de grappigsten der Galliërs.