Stijn Braes
Een aardige discussie voor de kersttafel vanavond of morgen, de private snelheidscontroles die reeds in een vijftal Vlaamse gemeenten werden uitgerold. Of het ethisch verantwoord is bestonden al twijfels, maar nu blijken er ook pijnlijke juridische bezwaren.
An sich is er niets mis met trajectcontroles of zelfs snelheidscontroles in het algemeen. Tenminste als ze duidelijk kunnen bijdragen tot de verkeersveiligheid. Inderdaad, het heikel thema van verkeersveiligheid schuwen we hier niet op DRIVR, zoals we recent en ook exact 6 jaar geleden al bewezen. Dusja, een flitscamera aan een schoolpoort of in het centrum van een stad of dorp in plaats van een verhoging of zogenaamde ‘vluchtheuvel’ kan een gepaste maatregel zijn. Zo wordt (te) snel rijden op plaatsen met mogelijk veel -jonge en onervaren- wandelaars en fietsers kordaat afgestraft zonder dat daar verhogingen of andere remmers voor nodig zijn.
C02-fabriekjes
Dergelijke verhogingen, waarvan sommige Stelvio-proporties aannemen…, hebben namelijk ook negatieve externaliteiten. Ze dwingen je door hun hoogte immers veelal om bijna geheel tot stilstand te komen om nadien terug te accelereren tot de toegelaten snelheid. Het is niet moeilijk in te zien dat we dit ook wel C02-fabriekjes kunnen noemen, en dat net op plaatsen waar je zoiets helemaal niet wenst. Een flitspaal kan op dergelijke locatie een logische oplossing zijn.
Sinds 1 februari mogen gemeenten echter ook zelf GAS-boetes uitdelen voor overtredingen binnen de zones 30 en 50. Wat maakt dat de samenwerking TM TaaS – waaronder het bedrijf Trafiroad van de ‘Keizer van de wegwijzer Glenn Janssens – op de kar is gesprongen en aanbiedt om deze taak voor gemeenten te organiseren. Kennelijk zouden alle Vlaamse gemeenten hiervoor zijn aangeschreven, waarbij er vijf reeds intekenden (zijnde Glabbeek, Sint-Pieters-Leeuw, Haaltert, Bonheiden en Bilzen) op deze dienst.
Pervers effect
Ethisch probleem hierbij is dat dit privaat bedrijf op een commissie per overtreding werkt. Liefst 24 euro van de 53 tot 163 euro die een dergelijke GAS-boete kan opleveren vloeit zo weg. Dergelijke werkwijze kan uiteraard eenvoudigweg tot perverse effecten leiden, immers meer overtredingen betekent ook meer inkomsten voor dergelijk winstmaximaliserend privaat bedrijf. Terwijl er in een ideale wereld geen snelheidsboetes dienen te worden uitgedeeld omdat eenieder braaf de regels volgt, wenst een privaat bedrijf bij een dergelijke vergoeding per overtreding uiteraard het omgekeerde.
Het zal je dan niet verbazen dat TaaS dan ook kennelijk aan gemeenten vraagt om verkeersremmers weg te halen om een ‘betere meting’ mogelijk te maken, lees: de kans op een overtreding te vergroten. Bovendien is er het risico dat we op langere termijn een wildgroei aan dergelijke controles krijgen, waarbij private ondernemingen uiteraard gaan pleiten om te controleren op plaatsen waar de pakkans het hoogst is maar waar er niet noodzakelijk gevaarlijke situaties zijn. Of hoe een optimale maatschappelijke situatie zelden via vrije markt kan bekomen worden.
Alsof deze polemiek al niet genoeg is om twee rondes van het kerstmenu mee te vullen, blijken er nu ook juridische hiaten te zijn. De belangrijkste, boven de 20 km/u te snel spreken we niet meer van een GAS-boete waardoor de zware overtredingen net wel eens ongestraft zouden kunnen blijven. En dan openen we nog niet eens de discussie over de algemene rechtsgeldigheid en accuraatheid van de meeting…